Lekki beton z którego wytwarza się budki lęgowe betonowe klasyfikowany jest na podstawie gęstości objętościowej, która nie może być większa niż 2 kg/dm3. Wyróżniamy dwa główne rodzaje betonu lekkiego: kruszywowy oraz komórkowy (rolę kruszywa pełni piana bądź gaz, który tworzy pory w betonie). Betonowe budki lęgowe dla ptaków, muszą być lekkie, żeby w łatwy sposób można było je transportować, wieszać, czyścić oraz konserwować przynajmniej raz w roku.
Lekki beton z którego wytwarza się budki lęgowe betonowe klasyfikowany jest na podstawie gęstości objętościowej, która nie może być większa niż 2 kg/dm3. Wyróżniamy dwa główne rodzaje betonu lekkiego: kruszywowy oraz komórkowy (rolę kruszywa pełni piana bądź gaz, który tworzy pory w betonie). Betonowe budki lęgowe dla ptaków, muszą być lekkie, żeby w łatwy sposób można było je transportować, wieszać, czyścić oraz konserwować przynajmniej raz w roku.
Jak wytwarza się lekki beton do betonowych budek lęgowych dla ptaków?
W celu wyprodukowania betonu lekkiego stosuje się kruszywa lekkie (sztuczne lub pochodzenia organicznego) takie jak:
Kruszywa sztuczne do wytwarzania lekkiego betonu
- Keramzyt
- Łupkoporyt,
- Glinoporyt,
- Popiołoporyt,
- żużel granulowany,
- żużel paleniskowy,
- pumeks hutniczy (zaniechana produkcja),
Fot. Kruszywa różnych frakcji podczas badań nad doborem ziaren o najlepszym dopasowaniu tak żeby uzyskać optymalna masę i wytrzymałość betonowych budek lęgowych.
Kruszywa pochodzenia organicznego
- typ włóknisty,
- Wiórki drzewne,
- Słoma rzepakowa,
- Włókniny,
- typ rozdrobniony,
- strużka stolarniana,
- zrębki drzewne,
- sieczka roślin słomianych (rzepak, zboże, sitowie, trzcina),
- spieniony polistyren,
- rozdrobnione wyroby gumowe,
- typ pylasty,
- trociny,
- mączka drzewna.
Oprócz potrzeby uzyskania lekkich konstrukcji np. do wytwarzania trocinobetonowych budek lęgowych dla ptaków stosowanie kruszywa lekkiego wyniknęło także z malejących zasobów kruszyw skalnych oraz konieczności zużytkowania odpadów przemysłowych. Dodatkowo oprócz aspektu zagospodarowania odpadów dużym plusem jest niska cena takiego kruszywa, łatwy dostęp do surowców, prostota produkcji, a także fakt iż wytworzone kruszywo cechuje się wysoką jednorodnością – co nie zawsze jest spotykanie w przypadku kruszyw naturalnych.
Fot. Badanie właściwości lekkich betonów do wytwarzania budek lęgowych keramzytowych i trocinobetonowych
Poznaj 5 składników niezbędnych do wytworzenia betonowych budek lęgowych dla ptaków.
Podobnie jak w przypadku betonu zwykłego do podstawowych komponentów betonu lekkiego należą:
Składnik 1
cement – najczęściej portlandzki, ale coraz częściej wykorzystuje się cementy z dodatkami pochodzącymi z recyklingu. Najczęściej stosowane są cementy z zawartością do 30% domieszek. Najnowsza norma (dotycząca parametrów cementu) ma umożliwić cementownią możliwość stosowania w produkcji dodatków do cementu w ilości 50%. Poskutkuje to jednak pogorszeniem jego właściwości o około 20%. Niższa będzie wówczas cena cementu,
Składnik 2
kruszywo (oprócz lekkiego) – stosowany jest piasek płukany frakcji najlepiej 0–2 mm,
Składnik 3
dodatki – pełnią dwojaką rolę; stosowane jako mikrokruszywo bądź jako zastąpienie części cementu oraz poprawa właściwości oraz urabialności betonu,
Składnik 4
domieszki – najczęściej poprawiające urabialność oraz napowietrzające (dodatkowe „odchudzenie” betonu). Dzięki domieszkom możliwe jest osiągnięcie właściwości betonu jakich nie byli byśmy wstanie uzyskać przy zastosowaniu samego cementu
Składnik 5
woda – wymagania takie jak dla betonu zwykłego. Jednak nie każda „woda jest mokra tak samo” do produkcji keramzytowych budek lęgowych ptasidom.com używamy tak zwanej „wody żywej” strukturyzowanej szungitem (rodzaj minerału o najwyższej zawartości pierwiastka węgla – do 99% masy. Dzięki budowie fulerenowej C60 szungit ma zdolność do ustrukturowania wody w taki sposób, że nadaje mieszaninie a co za tym idzie również budką lęgowym doskonałe właściwości. Dzięki temu ptaki chętnie wybierają keramzytowe budki lęgowe.
Fot. Przygotowywanie próbek do badań wytrzymałościowych lekkich betonów do skrzynek lęgowych wykonanych z betonu
Trudno o jedną i doskonałą recepturę betonu lekkiego, dlatego najczęściej stosowane są metody doświadczalne, które polegają na:
- ustaleniu wymaganego uziarnienia oraz ilości kruszywa,
- ustalenie ilości cementu oraz ewentualnych dodatków,
- ustalenie optymalnej ilości wody.
Następnie wykonuje się mieszanki a z nich próbki testowe następnie bada się wytrzymałość betonu. Na podstawie uzyskiwanych wyników dokonuje się korekty składu, a w efekcie końcowym ustalenie ostatecznej receptury mieszaniny do produkcji budek lęgowych.
Najwięcej problemów sprawia frakcja 0–4 mm gdyż jej skład i udział poszczególnych frakcji w jej ramach jest bardzo zmienny. Często gdy brakuje ziaren do 0,125 mm stosuje się wcześniej wspomniane mikrokruszywo, najczęściej w postaci popiołu lotnego.
Należy również pamiętać- że podczas mieszania kruszywo lekkie zagęszcza się, dlatego należy przyjąć o ok 5–10 % na 1 m3 więcej kruszywa niż wynosi jego gęstość nasypowa.
Ilość użytego cementu zależy głównie od założonego składu kruszywowego oraz planowanej wytrzymałości betonu. Natomiast ilość wody determinowana jest planowaną konsystencją i waha się przeważnie w zakresie 240–320 l/m3
Fot. Zagęszczanie próbki z mieszaniną keramzytobetonową w formie do badania właściwości próbek
Lekkość – to jedna z najważniejszych cech betonowych budek lęgowych dla ptaków.
Jedną z ważniejszych cech budek lęgowych keramzytowych jest ich niewielka waga. Budki lęgowe wykonane z keramzytu są o ok 40% lżejsze od budek wykonanych z klasycznego betonu gdzie jako kruszywo używa się piasek. Dzięki niższej wadze, budki lęgowe dla ptaków wykonane z keramzytu są łatwiejsze w montażu, łatwiej się je transportuje oraz są bezpieczniejsze. Ptaki chętnie wybierają je do wyprowadzenia lęgów ze względu na ich bardzo dobre parametry termiczne. Budki lęgowe keramzytowe wolniej się nagrzewają i utrzymują komfortową dla ptaków temperaturę wewnątrz budki.
Literatura: Zygmunt Jamroży, Beton i Jego Technologie, Wydawnictwo PWN, Warszawa, 2016
Tekst, fot. | PtasiDom.com | Budki lęgowe dla ptaków
