Słowo na dziś „sowy” i każdemu na myśl przychodzą inne rzeczy. Jedni skojarzą je z mądrościami jeszcze z dziecięcych bajek, inni bardziej skrajnie – z mrokiem i tajemnicą. Dzisiaj skupimy się na literaturze. A dokładniej na nowości Jacka Karczewskiego „Noc sów. Opowieści z lasu” wydawnictwa Poznańskiego.
Jakiś czas temu przygotowywaliśmy dla Was recenzję poprzedniej książki autora „Jej wysokość GĘŚ” którą możecie przeczytać w serii Książki o ptakach. Nie minęło dużo czasu i z przyjemnością możemy sięgnąć po kolejną część ptasich opowieści. Jeśli nie czytaliście „Jej wysokości” nie musicie się martwić – kolejność czytania nie ma ustalonego porządku. Choć jak się zaraz przekonacie, warto zapoznać się z obiema pozycjami.
Jacek Karczewski „Noc sów. Opowieści z lasu” O autorze
- Związany ze Stowarzyszeniem Ptaki Polskie oraz inicjatywy Jestem na Ptak (która odpowiada za coroczne wydarzenie dedykowane sowom „Noc sów”),
- Autorem książek, artykułów oraz audycji poświęconym ptakom,
- Zaangażowany z ochroną przyrody.
Co w lesie (i książce) huczy?
„Według Światowej Listy Ptaków (World Bird List) na Ziemi żyje dzisiaj 249 różnych gatunków sów. 19 należy do rodziny płomykówek, pozostałe 230 to puszczykowate”.
W Polsce możemy spotkać 13 gatunków. Są to ptaki zarówno lęgowe, jak i te widziane „okazjonalnie”:
- Sóweczka,
- Włochatka,
- Pójdźka,
- Uszatka,
- Puszczyk,
- Uszatka błotna,
- Puszczyk uralski,
- Puszczyk mszarny
- Płomykówka,
- Puchacz,
- Syczek,
- Sowna jarzębata,
- Sowa śnieżna.
W książce nie znajdziecie wszystkich światowych gatunków, jednak i tak będziecie czuli zaspokojenie. Autor bowiem podzielił książkę na dwie przenikające między sobą części. Białą – skupiającą się na ogółach takich jak życie w różnych środowiskach, przystosowania, mechanizmy działania czy zależności międzygatunkowe oraz granatową, w której będziecie zapoznawani z konkretnymi gatunkami. Ta część stanowi małe kompendia wiedzy na ich temat. To z nich dowiecie się, np.:
- Cech charakterystycznych,
- Jak usłyszeć sowę,
- Jak rozpoznać wypluwkę,
- Jaka jest liczebność gatunku,
- Jakie są preferencje żywieniowe,
- Jak wyglądają lęgi i specyficzne zachowania sów.
Z całą historią jesteśmy zapoznawani w bardzo przystępny, lekki sposób. Nie jest to wykład dla fachowców, a „żywe” przelanie pasji na strony książki. Autor wszystko dogłębnie objaśnia zahaczając o różne dziedziny. Tak więc przy okazji można podszkolić się z biologii czy genetyki.
Całości oczywiście towarzyszą piękne fotografie, pięknie oddające sowi klimat i aurę.
Co zagraża sowom i jak im pomóc? Zapytaliśmy ornitologa
Dużym problemem dla sów na pewno jest utrata siedlisk (głównie starych drzewostanów), kumulacja związków toksycznych zawartych w pokarmie, zakłócanie lęgów (są one podatne na porzucanie gniazd), ocieplenie klimatu (zdecydowanie lepiej znoszą one niższe temperatury, niż co raz częstsze fale upałów), ale także „zwykłe” dawno zakorzenione mity (ludzie nie rozumieją sów, czasem się ich boją przez co swoimi działaniami wpływają na ich liczebność). Jeśli chcemy pomóc sowom możemy to robić, np. przez
– wieszanie budek lęgowych dla sów,
– uczestniczenie wraz ze znajomymi w wydarzeniach im poświęconym (Noc sów odczarowuje wiele mitów, przekonajcie się sami),
– nie zakłócanie lęgów oraz
– nie zabieranie podlotów (młode sowy tylko wyglądają „biednie”, tak naprawdę są pod czujną opieką rodziców, którzy właśnie uczą ich samodzielności. Wyjątek stanowią podloty atakowane przez koty czy znajdujące się w ruchliwej okolicy – możemy przenieść je na bezpieczną gałąź lub w przypadku widocznych ran skontaktować się z najbliższym ośrodkiem rehabilitacji dla zwierząt dzikich.Wykaz ośrodków rehabilitacji dzikich zwierząt zamieściliśmy poniżej.
Michał Dworak | Ornitolog Zespół PtasiDom.com
Zakończymy bardzo podobnie jak w przypadku „Jej wysokości” – mamy nadzieję, że pióro autora będzie leżeć blisko niego. Niejedne ptaki czekają na tak piękne i wartościowe literackie odkrycie. Dobra robota!
Tekst i fot. Agata Lisiewicz | zespół PtasiDom.com
